Δεν είμαστε οι σκέψεις μας

Κάθε μέρα, ο νους μας παράγει χιλιάδες σκέψεις. Κάποιες από αυτές είναι θετικές, αλλά ένα μεγάλο ποσοστό είναι αρνητικές και αυτοκαταστροφικές. Κάποιες φορές μάλιστα μπορεί να μας δημιουργηθούν και έμμονες ιδέες από τις σκέψεις μας, και κυριολεκτικά τρελαινόμαστε. Παραδείγματα είναι: Σκέψεις που έχουν να κάνουν με το τι είμαστε ή πώς μας βλέπουν οι άλλοι, σκέψεις σχετικά με τα «λάθη» που έχουμε κάνει στο παρελθόν, ανησυχητικές σκέψεις για το μέλλον κλπ. Όμως, δεν χρειάζεται -και δεν θα έπρεπε- να παίρνουμε αυτή τη φλυαρία του νου τόσο στα σοβαρά. Άνθρωποι που έχουν ασχοληθεί με το πώς δουλεύει ο νους (για παράδειγμα ο Eckhart Tolle) μας λένε πως στην πραγματικότητα οι σκέψεις δεν μας καθορίζουν, με άλλα λόγια, δεν είμαστε οι σκέψεις μας. Τότε τι είμαστε; Ο παρατηρητής πίσω από τις σκέψεις. Οι σκέψεις πάνε και έρχονται, αυτό που μένει σταθερό είναι η παρατήρηση. Υπάρχουν τεχνικές όπως ο διαλογισμός (δηλαδή να κάθεσαι σιωπηλός παρατηρώντας τις σκέψεις σου χωρίς να τις κρίνεις σαν «καλές» ή «κακές») που μας βοηθάνε να ελέγχουμε τις σκέψεις μας, αντί να μας ελέγχουν αυτές. Οι σκέψεις ποτέ δεν σταματάνε τελείως, αλλά μπορούμε να τις χειραγωγήσουμε, να είμαστε το «αφεντικό» τους. Έτσι μπορούμε να ζούμε επικεντρωμένοι στην παρούσα στιγμή [1] και να απολαμβάνουμε περισσότερο τη ζωή, να μην αναμασάμε το παρελθόν και να μην ανησυχούμε (χωρίς λόγο) για το μέλλον, να είμαστε πιο παραγωγικοί κλπ. Στο «δυτικό» κόσμο, το να «δαμάσεις» τον νου είναι σαφώς πιο δύσκολο από ότι στον «ανατολικό», λόγω του ότι ο τρόπος ζωής δημιουργεί περισσότερα ερεθίσματα και ακόμα επειδή πρακτικές όπως ο διαλογισμός δεν είναι τόσο δημοφιλείς στην κουλτούρα του (αν και τις τελευταίες δεκαετίες η Δύση έχει αρχίσει να έχει πολλές επιρροές από την Ανατολή). Όμως γίνεται, δεν χρειάζεται να ταξιδέψεις ως τα Ιμαλάια για να διαλογιστείς με τους μοναχούς ή «γιόγκι» που υπάρχουν εκεί. Πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι ο διαλογισμός δεν έχει να κάνει απαραίτητα με κάποια (συνήθως ανατολική) θρησκεία, αλλά είναι ένα πρακτικό «εργαλείο» ανεξάρτητα από θρησκείες, έστω και αν αυτές πολλές φορές τον χρησιμοποιούν ως μέρος της φιλοσοφίας τους. Ακόμα, ο νους πολλές φορές σκέφτεται υπερβολικά για κάποια θέματα, υπεραναλύοντάς τα, κάνοντάς μας να διστάζουμε να λάβουμε δράση. Πολλά σενάρια που φτιάχνει ο νους μπορεί να μη συμβούν καν. Οπότε θα πρέπει να είμαστε αφυπνισμένοι σχετικά με το τι σκεφτόμαστε, ώστε να παίρνουμε τις σωστότερες αποφάσεις χωρίς να μας εμποδίζει το μυαλό μας. Όπως σε έναν κήπο μπορεί να υπάρχουν και όμορφα λουλούδια και γαϊδουράγκαθα, έτσι και το μυαλό παράγει θετικούς και αρνητικούς λογισμούς. Το μυαλό είναι εκπληκτικό εργαλείο όταν δουλεύει με σωστό τρόπο, προς όφελός μας, ενώ μπορεί να είναι καταστροφικό όταν το αφήνουμε εκτός ελέγχου. Χρειάζεται πάντα επαγρύπνηση!

[1] Βλέπε και παλιότερο άρθρο μου, «Η προσήλωση στο παρόν» (https://megalovysma.wordpress.com/2014/10/31/%CE%B7-%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%AE%CE%BB%CF%89%CF%83%CE%B7-%CF%83%CF%84%CE%BF-%CF%80%CE%B1%CF%81%CF%8C%CE%BD/)

Spiros Katsas (@Azargled)