Αυτό το βιβλίο είναι μια επιλογή δοκιμίων μου που όλα τους προσπαθούν να δείξουν, με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, πώς η μεταφορική γλώσσα μπορούμε να πούμε ότι αναφέρεται στην πραγματικότητα εξίσου πιστά και πολύ πιο ουσιαστικά απ’ ό,τι μπορεί να κάνει κάθε υποτιθέμενο κυριολεκτικό ιδίωμα ή τρόπος του λόγου. Στην πραγματικότητα, όλα αυτά τα δοκίμια υπερασπίζονται την ιδέα ότι η ίδια η διάκριση μεταξύ κυριολεκτικής και μεταφορικής ομιλίας είναι μια καθαρά συμβατι(στι)κή διάκριση και πρέπει να κατανοείται με τη συσχέτισή της προς το κοινωνικοπολιτικό συγκείμενο στο οποίο εμφανίζεται. Τα δοκίμια, με λίγα λόγια, έχουν να κάνουν με το λόγο, τη λογοθετικότητα και τους τρόπους χρήσης της γλώσσας – τις σφαίρες πολιτισμικής παραγωγής στις οποίες εμφανίζονται, γίνονται αντικείμενο διαμάχης και επιτρέπονται ως ορθή ή μη ορθή διανοητική και καλλιτεχνική πρακτική οι ίδιες οι διακρίσεις μεταξύ αυτών που θεωρούνται κυριολεκτικό και μεταφορικό, δήλωση και συνδήλωση, ορθό και αποκλίνον, γεγονός και μυθοπλασία, και ναι, ακόμη και αλήθεια και ψεύδος.
Σχεδίαζα να γράψω μια μεγάλη εισαγωγή, η οποία θα συσχέτιζε τα δοκίμια αυτής της συλλογής μεταξύ τους και με τα δοκίμια που δημοσίευσα στο παρελθόν. Αλλά μετά από λίγες προσπάθειες σύνθεσης τις οποίες βαρέθηκα ακόμη κι εγώ –έπρεπε να συνεχίσω και με άλλες εργασίες– αποφάσισα να αφήσω τα δοκίμια να σταθούν μόνα τους ως συνεισφορές στις συγκεκριμένες συζητήσεις που αποτέλεσαν την αφορμή για να γραφτούν. Δεν είμαι βέβαιος για το πόσο χρήσιμα θα είναι για μια γενιά επιστημόνων που έγιναν δύσπιστοι προς τη θεωρία και υπερβολικά αλλεργικοί προς αυτό που συγκαταβατικά αποκαλείται μεγάλη θεωρία (δηλαδή, τον Hegel, τον Marx, τον Weber κ.ά.). Νομίζω πως καταλαβαίνω την επιθυμία –μετά από δεκαετίες «πολέμων των άστρων» σε μεγάλη κλίμακα– να εγκαταλείψουμε τη θεωρία και να επιστρέψουμε πίσω στο κείμενο, πίσω σε αυτό που ο Wittgenstein αποκαλούσε «τραχύ έδαφος», πίσω στην προσωπική εμπειρία και στην προσήλωση στα φαινόμενα της καθημερινής ζωής· αυτές οι φωνές ακούγονται κατά κανόνα μετά από κάθε εποχή που προσπαθεί να συλλάβει το όλον, είτε της κουλτούρας είτε της κοινωνίας είτε του πολιτισμού είτε της ιστορίας είτε του είναι γενικά. Και σ’ αυτούς τους μεταμοντέρνους καιρούς, είναι κατανοητό γιατί άνθρωποι με καλές προθέσεις, που θέλουν να εκτιμήσουν τις λεπτομέρειες της ύπαρξης, θα στραφούν εναντίον των ολοποιητικών συστημάτων σκέψης, τα οποία ευνοούν το όλον και αγνοούν τα μέρη της ζωής που πρέπει να θυσιαστούν στο βωμό του. Η αντίδραση είναι, κατά την άποψή μου, υγιής και ηθικά δικαιολογημένη.
Μπορείτε να διαβάσετε το υπόλοιπο κείμενο του Hayden White στο περιοδικό Et cetera: https://periodikoetcetera.wordpress.com/2015/03/29/117/
Tagged: Hayden White, θεωρία, ιστορία
Μεγάλο Βύσμα 
Σχολιάστε